İçindekiler:
- Omurga kırığı nedir?
- Omurga kırığının belirtileri ve semptomları
- Omurga kırıklarının nedenleri ve risk faktörleri
- Omurga kırığının teşhisi
- Omurga kırıkları tedavisi
- İlaçlar
- Brace
- Terapi veya rehabilitasyon
- Omurga kırığından kurtulmak ne kadar sürer?
- Omurga kırığının olası komplikasyonları
Hareket sistemindeki kemik yapısındaki kemiklerin diğer kısımları gibi omurga da kırılabilmektedir ki bu da vertebra kırığı olarak bilinmektedir. Bu durum sağlık için tehlikeli olabilir, bu nedenle derhal tedavi edilmesi gerekir. Bu durumu daha iyi tanımak için, omurga kırıklarının semptomları, nedenleri, komplikasyonları ve tedavisi hakkında bilgiler.
Omurga kırığı nedir?
Omurga kırığı veya omurga kırığı, omurganızın kırılması veya çatlamasıdır. Omurga, kafatasının tabanından (boyun) pelvise uzanan bir dizi omurdan (omur) oluşur.
Kemik serilerinden orta sırt (torasik) ve alt sırt (lomber) ve eklemleri (torakolomber), vertebral kırıkların görüldüğü en yaygın kısımlardır. Boyundaki omurgada bir kırık daha yaygın olarak servikal kırık olarak adlandırılırken, pelviste bir kırık daha yaygın olarak pelvik kırık olarak adlandırılır.
Sırttaki bazı kırıklar çok ciddi olabilir, ancak hafif de olabilirler. Hafif koşullarda, en yaygın kırık türü, kemiğin ezildiği, ancak yine de normal konumunda olan kompresyon kırığıdır. Bu durum genellikle osteoporozlu hastalarda ortaya çıkar.
Bununla birlikte, şiddetli koşullarda, omurga kırılabilir ve kemiğin birkaç bölgesinde oluşabilir (patlama kırığı) veya hatta normal konumundan yer değiştirmiş (dislokasyon kırığı). Bu ciddi kırık türü, omurilik yaralanmalarına ve sinir hasarına neden olan omurilik kararsızlığına yol açabilir.
Nedeni, omurganın işlevlerinden biri de merkezi sinir sisteminin parçası olan omuriliği korumaktır. Omurgadaki hasar, omuriliğe ve onu çevreleyen kan damarlarına ve sinirlere de zarar verebilir. Bu olduğunda hasta felç yaşayabilir.
Omurga kırığının belirtileri ve semptomları
Omurga kırığı veya omurga kırığının semptomları hastadan hastaya değişebilir. Bu, kırığın ciddiyetine ve spesifik konumuna bağlıdır. Ancak genel olarak, meydana gelebilecek bir vertebra kırığının belirtileri, özellikleri ve semptomları şunlardır:
- Genellikle hareket ederken veya ayakta dururken kötüleşen ve sırt üstü yattığınızda hafifleyen şiddetli, ani sırt ağrısı veya ağrısı.
- Kırık kemiğin etrafında şişlik.
- Kola veya bacağa yayılan ağrı.
- Yürüme veya hareket etme zorluğu.
- Omurgadaki eğrilik gibi şekil bozukluğu, şekil bozukluğu veya gözle görülür kusurlar.
- Boyunu kaybet veya kısal.
- Kırığın meydana geldiği yere yakın sırttaki kasların ağrı veya spazmı.
Yukarıda belirtilenlerin dışında, sinir ve omurilik hasarıyla ilgili çeşitli semptomlar, kırık her ikisini de etkilemişse ortaya çıkabilir. Bu semptomlardan bazıları şunları içerir:
- Uzuvlarda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük.
- Bazen felç veya felç olur.
- İdrara çıkma / bağırsak hareketlerinde değişiklikler.
Yukarıda listelenen belirti veya semptomlardan herhangi birini yaşarsanız veya herhangi bir sorunuz varsa, lütfen doktorunuza danışın. Herkesin vücudu farklı tepki verir. Durumunuz için en iyi olanı doktorunuzla tartışmak her zaman en iyisidir.
Omurga kırıklarının nedenleri ve risk faktörleri
Omurga kırılmasının yaygın bir nedeni, omurgaya yapılan basınç veya sert bir darbedir. Bu basınç veya darbe genellikle yüksekten düşme, araba veya motosiklet kazası, spor sırasında yaralanma veya atış gibi şiddet içeren bir eylem nedeniyle oluşur. Aslında, Wellstar'ın bildirdiğine göre, omurgada kırığı olan insanların yüzde 45 kadarı araba kazalarından kaynaklanıyor.
Yukarıda sıralanan travmatik olaylar omurgaya çok fazla baskı uygular, bu da omurganın kuvvete dayanamayarak kırılmasına neden olabilir. Ek olarak, travma vücudun aşırı şekillerde hareket etmesine ve omurgaya aşırı kuvvet uygulamasına neden olabilir.
Bu aşırı kuvvet, omurgada şekil bozukluğuna veya şekil bozukluğuna neden olur. Deformite, hafif basınçla minimum düzeyde olabilir, ancak çok sert baskı altındaysa öne eğilme (kifoz) gibi şiddetli de olabilir.
Ek olarak, zayıf bir kemik rahatsızlığınız varsa, vücudun aldığı baskı veya etki, kırıklara neden olma riski daha yüksek olabilir. Osteoporoz, omurgaya yayılan kanser veya kemik kanseri veya omurga tümörleri gibi kemikleri zayıflatan birkaç tıbbi durum vardır.
Bu durumda, bir nesneyi kapmak, vücudunuzu döndürmek veya hafifçe düşmek gibi basit hareketler veya hafif basınç bile kırılmalara neden olabilir.
Yukarıdaki nedenlerin dışında, bir kişinin omurga kırığı olma riskini artırabilecek birkaç başka faktör vardır. Bu risk faktörlerinden bazıları:
- Yaşlı.
- Kadınlar, özellikle yaşlı olanlar veya menopoza girenler.
- Düşük kemik yoğunluğuna yol açma eğiliminde olan kalsiyum alımının olmaması.
- Sporcular veya yüksek yoğunluklu sporlar yapmak.
Omurga kırığının teşhisi
Bir vertebra kırığını teşhis etmek için doktorunuz size semptomlarınızı, yaralanma veya travmanın nasıl meydana geldiğini ve hastanın sahip olabileceği belirli tıbbi durumlar ve risk faktörlerini soracaktır. Bundan sonra, doktor omuriliğin fiziksel muayenesini yapacak ve ağrıya neden olan, artıran veya azaltan belirli hareketleri not etmek dahil olmak üzere hareket açıklığınızı test edecektir.
Doktorunuz sinir hasarınız olduğundan şüphelenirse, nörolojik muayene isteyebilir. Nörolojik muayenede, bir kayropraktör reflekslerinizi ve kas gücünüzü, diğer sinir değişikliklerini ve ağrının yayılmasını test edecektir.
Bundan sonra, doktor aşağıdakiler gibi görüntüleme testleri yaparak bir omurga kırığı teşhisini doğrulayacaktır:
- Röntgen. Bu test, resminizi ve kırığınız olup olmadığını açıkça gösterir.
- CT tarama. Bu test, kırığın sinirleri ve omuriliği etkileyip etkilemediğini belirlemek içindir.
- MRI taraması. Bu test, hastada başka ağrı nedenleri olup olmadığını görmek ve kırığın tipini ve kırığın ne kadar şiddetli olduğunu belirlemek için diskler ve sinirler gibi yumuşak dokuları gösterir.
Omurga kırıkları tedavisi
Travmatik olaylara bağlı omurga kırığı olan hastaların kaza yerinde acil tedaviye ihtiyacı vardır. Bu durumda, sağlık ekibi iki vücut parçasının hareketini önlemek için genellikle bir boyunluk ve omurga tahtası takacaktır. Bunun nedeni, kırık omurganın hareketinin omurilik yaralanması olasılığını artırabilmesidir.
Omurga kırığı onaylandıktan sonra, doktor durumunuz için doğru tedaviyi belirleyecektir. Bu tedavinin belirlenmesi, yaşadığınız kırığın yaralanmasına veya nedenine, kırığın türüne ve duruma bağlı sinir veya omurilik hasarı olup olmadığına bağlıdır.
Bununla birlikte, genel olarak, omurga kırıkları için en yaygın tedaviler şunları içerir:
Doktorlar, yaygın ağrıyı tedavi etmek için genellikle asetaminofen (parasetamol) gibi ağrı kesiciler ve ibuprofen gibi steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) verirler. Ağrı kötüleşirse başka ağrı kesiciler de eklenebilir.
Diazepam gibi kas spazmları için ilaçlar da verilebilir. Size uygun ilaç türü hakkında doktorunuzla konuşun.
Sinirlere ve omuriliğe zarar varsa da dahil olmak üzere şiddetli bir omurga kırığında, genellikle kırık cerrahisi yapılacaktır. Omurga kırıklarıyla ilgili cerrahi prosedürün amacı, kemiği orijinal konumuna döndürmek, kırığı stabilize etmek ve omurilik ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmaktır.
Verilen cerrahi prosedür, sahip olduğu kırığın türüne bağlıdır. Şiddetli kompresyon kırığı olan hastalarda vertebroplasti ve kifoplasti olmak üzere iki cerrahi prosedür mümkündür. Vertebroplasti, kırık omurgaya bir kateter yerleştirilerek ve omuriliği stabilize etmek için kateterden kemik çimentosu enjekte edilerek gerçekleştirilir.
Bu arada kifoplasti, kırık omurgaya tüp şeklinde bir cerrahi alet sokularak yapılır. Daha sonra, kırık kemiği orijinal konumuna ve yüksekliğine döndürmek ve kemik çimentosu ile doldurulacak bir boşluk oluşturmak için tüp şişirilir. Kavite dolduktan sonra tüp tekrar çıkarılacak ve cerrahi kesi kapatılacaktır.
Bu iki cerrahi prosedürün dışında, kemik stabilizasyon işlemi, spinal füzyon cerrahisi veya laminektomi dahil olmak üzere vida, çubuk veya kafes gibi özel fiksasyon cihazlarının takılması gibi diğer prosedürlerle de yapılabilir.
Laminektomi genellikle tipler üzerinde yapılır patlama kırığı hangi kararlı değil. Bu ameliyatta cerrah, omuriliğe baskı yapan diğer kemiklerin yanı sıra omurganın arkasını (lamina) çıkaracaktır. Bundan sonra, doktor kemiği yeniden yapılandırarak veya kırık kemiğin üstüne ve altına vidalar yerleştirerek kırık kemiği stabilize etmek için geri dönecektir.
Tedavi gördükten sonra, ister cerrahi ister ameliyatsız, fizik tedavi (fizyoterapi) veya rehabilitasyon, hareket açıklığını düzeltmeye ve normal aktiviteleri yürütmeye yardımcı olmak için genellikle yapılacaktır. Bireysel hastanın durumuna bağlı olarak mesleki terapi gibi diğer tedavilere ihtiyaç duyulabilir. Bununla ilgili olarak doktorunuza veya terapistinize danışın.
Omurga kırığından kurtulmak ne kadar sürer?
Omurga kırıkları genellikle 6-12 haftada iyileşir. Bu süre zarfında da destek kullanılmaya devam edecek. Ameliyat olduktan sonra bile, destek iyileşme sürecine yardımcı olmak için kullanılması gerekir. Bundan sonra, muhtemelen üç ila altı hafta fizik tedaviden geçeceksiniz.
Normal aktivitelere ne zaman devam edebileceğinizi doktorunuz size söyleyecektir. Küçük kırıklar, normal yaşam tarzınıza dönmenizi sağlar. Ciddi kırıklara gelince, tamamen iyileşmesi aylar veya yıllar alabilir.
İyileşme sürecine yardımcı olmak için sigarayı bırakmalı, alkol tüketmemeli ve kırıklar için tüketime iyi gelen yiyecekler yemelisiniz. Hareket egzersizlerini daima fizyoterapistinizin önerdiği şekilde yapmayı unutmayın.
Omurga kırığının olası komplikasyonları
Omurga kırığına sahip olmak, başka tıbbi durumlar veya komplikasyonlar geliştirme riskinizi artırır. Omurga kırığından kaynaklanabilecek bazı komplikasyonlar şunlardır:
- Hareketsizleştirme veya tedavi sırasında çok uzun süre dinlenmeye bağlı olarak pelvis ve bacaklarda kan pıhtılaşması.
- Bir kan pıhtısı parçalanıp akciğerlere aktığında ortaya çıkan pulmoner emboli.
- Zatürre. Bu genellikle bir vertebra kırığı omurilik yaralanmasına neden olduğunda ortaya çıkar. Bu durum diyaframı ve göğüs ve mide duvarlarındaki kasları etkileyerek nefes almanızı ve öksürmenizi zorlaştırabilir.
- Hareketsizleştirme veya tedavi sırasında yatakta yatmak gibi çok uzun süre tek pozisyonda kalmaktan kaynaklanan basınç yaraları veya basınç ülserleri.
Ek olarak, geçirdiğiniz omurga ameliyatı ile ilişkili olarak ortaya çıkabilecek riskler veya komplikasyonlar da vardır. Bu komplikasyonlar, yani kanama, enfeksiyon, omurilik sıvısı sızıntısı, kaynamama (kemik birleşmemesi) veya diğer yaralanmalardan kaynaklanan komplikasyonlar.