İçindekiler:
- Tanım
- KOAH nedir?
- Kronik bronşit
- Amfizem
- Belirti ve bulgular
- KOAH'ın belirtileri nelerdir?
- KOAH alevlenmesi
- Ne zaman bir doktora görünmelisiniz?
- Sebep olmak
- KOAH'a ne sebep olur?
- Risk faktörleri
- Bu durum için kim risk altındadır?
- Komplikasyonlar
- KOAH'ın olası komplikasyonları nelerdir?
- Teşhis
- Bu durum nasıl teşhis edilir?
- 1. Solunum fonksiyon testleri
- 2. Spirometri
- 3. Göğüs röntgeni veya CT taraması
- 4. Kan testi
- Tedavi
- KOAH semptomlarını hafifleten ilaçlar nelerdir?
- 1. İlaçlar
- 2. Aşılar
- 3. Oksijen tedavisi
- 4. Operasyon
- KOAH nüksünü nasıl önleyebilirsiniz?
- Sigarayı bırakın ve akciğer irritanlarından kaçının
- Sürekli tıbbi yardım alın
- Hastalığı ve semptomları tedavi edin
- Acil durumlara hazırlıklı olun
Tanım
KOAH nedir?
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı veya KOAH, akciğerlerde tıkalı hava yolları nedeniyle kişinin nefes almada zorluk çekmesine neden olan bir solunum hastalığıdır. KOAH ilerleyici bir hastalıktır, yani zamanla kötüleşir.
2012'de üç milyondan fazla insan KOAH'dan öldü. Bu rakam, o yıl dünya çapında ölümlerin yüzde 6'sına denk geliyor. Dünya sağlık ajansı WHO'dan alıntı yapılan KOAH, bronşit ve amfizem olmak üzere iki ana tipten oluşur.
Bazı insanlar bunlardan yalnızca birine sahipken, diğerlerinde her ikisine de sahip olabilir. İki tür kronik obstrüktif akciğer hastalığı ortaya çıkar, yani:
Kronik bronşit
Kronik bronşit, bronşiyal tüplerin (nefes borusu) duvarlarının kronik enflamasyonudur. Bu hastalık akciğerlerdeki bronşiyal tüplerin duvarlarının kızarmasına, şişmesine ve mukusla dolmasına neden olur. Bu mukus daha sonra napad kanallarını tıkar ve nefes almayı zorlaştırır.
Amfizem
Amfizem, akciğerlerdeki hava keselerini (alveoller) kademeli olarak yok ederek nefesinizi daha da kısaltır. Hava keseciklerinin hasar görmesi, ciğerlerinizdeki alveol sayısını giderek azalacaktır.
Sonuç olarak, oksijenin girmesi zor olacak ve karbondioksit de dışarı çıkmakta zorlanacaktır. Bu durum aynı zamanda nefes vermeyi de zorlaştırır.
Solunum işlemi sırasında, akciğerlerin çalışan ana kısımları vardır: bronşiyal tüpler (soluk borusu veya hava yolları olarak da bilinir), alveoller (hava keseleri) ve trakea (nefes borusu).
Nefes aldığınızda hava, nefes borusundan bronşlardan geçerek alveollere doğru hareket eder. Alveollerden oksijen kana geçerken, karbondioksit kanı terk eder.
Normal nefes böyle olmalıdır. Bununla birlikte, KOAH'lı kişiler için süreç sorunsuz gitmedi. Bu hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan rahatsızlıklar nefes darlığına neden olabilir.
Bu, akciğerlerde ve vücuttaki diğer organlarda oksijen eksikliğine neden olur. Durum buysa, mümkün olduğunca erken tıbbi yardım almalısınız.
Belirti ve bulgular
KOAH'ın belirtileri nelerdir?
KOAH solunum sistemini etkiler, bu nedenle solunum problemlerine yol açan birçok belirti ve semptoma neden olabilir. KOAH'ın bazı semptom ve bulguları şunları içerir:
- kronik (uzun süreli) öksürük
- berrak, beyaz, sarımsı gri veya yeşil balgamla öksürük - nadir de olsa mukusta kan lekeleri olabilir
- genellikle grip ve soğuk algınlığı gibi solunum yolu enfeksiyonları
- özellikle fiziksel efor sırasında nefes darlığı
- göğüste gerginlik hissi
- hırıltılı solunum
- yorgunluk
- düşük dereceli ateş ve titreme
İlk başta herhangi bir belirti hissetmeyebilirsiniz. Veya semptomlar ortaya çıksa bile, yalnızca hafif semptomlar yaşayabilir ve KOAH'nız olduğunu bile fark etmeyebilirsiniz. İlerleyen bir hastalık olduğu için, semptomlar ancak hastalık vücudunuzda uzun süre kalmışsa gerçekten can sıkıcı hale gelecektir.
KOAH semptomlarınız yıllar içinde geliştiğinde, sonunda aktivite seviyenizi ve yaşam kalitenizi etkilemeye başlarlar. Şu anda ciğerlerinizde bir sorun olduğunun farkına varabilirsiniz.
KOAH alevlenmesi
KOAH semptomları aniden kötüleşebilir. Bu duruma akut KOAH alevlenmesi denir. Tedavi edilmediğinde KOAH daha da kötüleşebilir. Şiddetli semptomlardan bazıları hastaneye kaldırılmanızı gerektirebilir.
Alevlenme olarak da bilinir alevlenmeler KOAH sizi endişeli hissetmenize ve uyumakta zorluk çekmenize veya hatta sadece günlük aktivitelerinizi gerçekleştirmenize neden olabilir.
Birçok tetikleyici alevlenmelere neden olabilir. En yaygın tetikleyici genellikle enfeksiyondur. İle ilgili bir makaleye göre Amerikan Aile Hekimi 2001'de bakteriyel enfeksiyon, KOAH'ın akut alevlenmesinin% 70-75'ine kadar katkıda bulunan bir faktördü. Geri kalanı, insanların KOAH'ı şiddetlendirmesine neden olan virüstür.
Hava kirliliği ve diğer çevresel tahriş edici maddeler de onu tetikleyebilir alevlenmeler KOAH. Hangi tetikleyicilerin potansiyel olarak semptomların kötüleşmesine neden olabileceğini anlamak ve bunlardan kaçınmak için çalışmak, epizod sayısını azaltmak için uzun bir yol kat edebilir. alevlenmeler ve hastane ziyaretleri.
Ne zaman bir doktora görünmelisiniz?
Bazı şiddetli semptomlar hastanede tedavi gerektirebilir. Aşağıdaki sorunlardan herhangi birine sahipseniz acil tedavi almalısınız:
- Nefes almakta veya konuşmakta güçlük çekmek.
- Dudaklarınız veya tırnaklarınız maviye veya griye döner (bu, kandaki düşük oksijen seviyelerinin bir işaretidir).
- Zihinsel olarak uyanık değilsin.
- Kalbin çok hızlı atıyor.
- Semptomların kötüleşmesi için tedavi önerileri işe yaramıyor.
Bahsedilmeyen belirtiler olabilir. Diğer semptomlarla ilgili endişeleriniz varsa, şüphelerinizi yanıtlamak için bir doktora danışmak doğru seçimdir.
Sebep olmak
KOAH'a ne sebep olur?
KOAH'ın nedeni akciğer dokusunun tıkanması veya hasar görmesidir. Bu tür bir hasar genellikle tahriş edici maddeyi uzun süre rutin olarak soluduğunuzda ortaya çıkar. Yaygın tahriş edici maddeler şunları içerebilir:
- İkinci el sigara (aktif veya ikinci el sigara içimi) - uzun süreli sigara içmek KOAH vakalarının yüzde 80 ila 90'ının nedenidir
- Duman, gaz, buhar veya kimyasallar
- Toz
- İç mekan kirliliği (yemek pişirmek ve ısıtmak için kullanılan katı yakıtlar gibi)
- Dış mekan kirliliği
- Toz ve mesleki kimyasallar (buharlar, tahriş edici maddeler ve dumanlar)
- Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan alt solunum yolu enfeksiyonları
Risk faktörleri
Bu durum için kim risk altındadır?
KOAH için ana risk faktörü sigara içmektir. Sigara dışında akciğerlere zarar verebilecek başka tahriş edici ve kirleticiler de vardır.
Gelişmekte olan ülkelerde daha fazla kirletici bulabilirsiniz. KOAH'a neden olma riskinizi artırabilecek diğer risk faktörleri şunlardır:
- 65-74 yaş arası insanlar
- İspanyol olmayan beyaz ırk
- İşsiz, emekli veya çalışamayacak durumda olan kişiler
- Lise altı eğitime sahip kişiler
- Düşük gelirli insanlar
- Boşanan, ölen veya ayrılan kişiler
- Mevcut veya eski sigara içenler
- Astım öyküsü olan kişiler
Komplikasyonlar
KOAH'ın olası komplikasyonları nelerdir?
KOAH, komplikasyonlara neden olma riski olan bir hastalıktır. Aşağıdakiler gibi ortaya çıkabilecek birkaç KOAH komplikasyonu vardır:
- Kalp sorunları: KOAH, düzensiz bir kalp atışına ve değişikliklere neden olabilir. Bu duruma aritmi denir. KOAH'lı kişilerin risk altında olabileceği bir başka kalp sorunu da kalp yetmezliğidir.
- Yüksek tansiyon: KOAH, akciğerlere kan sağlayan kan damarlarında yüksek tansiyona neden olabilir. Bu duruma pulmoner hipertansiyon denir.
- Solunum yolu enfeksiyonu: KOAH'ınız olduğunda, soğuk algınlığı, grip ve hatta pnömoni (bir virüs veya mantarın neden olduğu ciddi bir akciğer enfeksiyonu) yakalama olasılığınız daha yüksek olabilir. Bu enfeksiyon semptomlarınızı daha da kötüleştirebilir veya daha fazla akciğer hasarına neden olabilir.
Teşhis
Bu durum nasıl teşhis edilir?
KOAH, yavaş gelişen bir hastalıktır. Bu hastalık genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde teşhis edilir. Doktorunuz belirti ve semptomlarınıza, tıbbi ve aile geçmişinize ve test sonuçlarınıza göre KOAH'ı teşhis edecektir.
Doktorunuz size sigara içip içmediğinizi veya sigara dumanı, hava kirliliği, kimyasal dumanlar veya toz gibi akciğer tahriş edici maddelerle temasınız olup olmadığını sorabilir. Doktor ayrıca göğüste hırıltı veya diğer anormal sesleri dinlemek için sizi ve bir stetoskopu muayene edecektir.
KOAH'ı teşhis etmek için yapılabilecek testlerden bazıları şunlardır:
1. Solunum fonksiyon testleri
Akciğer fonksiyon testi, ne kadar hava soluyabileceğinizi ve soluyabileceğinizi ölçecektir. Bu test aynı zamanda ne kadar çabuk nefes verebileceğinizi ve ciğerlerinizin kana ne kadar iyi oksijen sağladığını da öğrenebilir.
2. Spirometri
Spirometri, nefes alma yeteneğinizi ölçmek için kullanılır. Bu araç, ne kadar hava verdiğinizi ve ne kadar hızlı nefes verebileceğinizi ölçer.
3. Göğüs röntgeni veya CT taraması
Bu test, göğüsteki kalp, akciğerler ve kan damarları gibi yapılara genel bir bakış sağlar. Bu açıklamalar, KOAH belirtileri olup olmadığı hakkında bilgi sağlayabilir.
4. Kan testi
Kandaki oksijen seviyesini ölçmek için kan testleri yapılır. Kan, bir arterden alınan bir kan örneği kullanılarak incelenir. Bu testin sonuçları KOAH'ınızın ne kadar şiddetli olduğunu ve tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını gösterebilir.
Tedavi
KOAH semptomlarını hafifleten ilaçlar nelerdir?
Ne yazık ki, KOAH için tedavi yoktur. KOAH tedavisi için en iyi yöntem önleme ve kontroldür. Bu, KOAH ile ilgili yapabileceğimiz şeyin hasarı önlemek olduğu ve semptomların kötüleşmediği anlamına gelir.
KOAH tedavisinin hedefleri şunları içerir:
- Semptomları hafifletir
- Hastalığın ilerlemesini yavaşlatır
- Aktif kalma yeteneğini artırın
- Komplikasyonları önleyin ve tedavi edin
1. İlaçlar
- Bronkodilatörler: Bu ilaçlar ciğerlerinizdeki kasları gevşeterek ve hava yollarını genişleterek nefes almanızı kolaylaştırır.
- Bronkodilatörlerin inhale kortikosteroidlerle kombinasyonu: Akciğer iltihabını azaltmak için steroid tipi ilaçlar verilir.
2. Aşılar
Her yıl düzenli olarak aşı yaptırmak, KOAH durumlarının ve semptomlarının kötüleşmesini önlemek için atılabilecek bir adımdır. Zatürreyi önleyebilecek aşılardan bazıları şunlardır:
- Grip aşısı
- Sözde bakterilerin neden olduğu hastalıkları önlemeye çalışan pnömokok aşısı Streptococcus pneumoniae veya pnömokok). Bu aşı, pnömoniyi önlemek için faydalıdır.
3. Oksijen tedavisi
Yapılması gereken tedavilerden biri, özellikle de durum yeterince şiddetli ise oksijen tedavisidir. KOAH, kişinin oksijen almada zorluk yaşamasına neden olan bir hastalıktır. Şiddetli koşullarda, bir kişi bazen rutin oksijen terapisi yoluyla ek oksijene ihtiyaç duyar.
4. Operasyon
İlaçla iyileşmeyen şiddetli semptomları olan kişiler için cerrahi genellikle son çare. Ameliyat en çok amfizem ile ilişkilidir. bülektomi ve akciğer hacim azaltma (LVRS) cerrahisi. Çok şiddetli KOAH hastaları için akciğer nakli bir seçenek olabilir.
- Bulektomi yani hava yastığındaki kabarcıkların giderilmesi (bulla) akciğerlerde
- Akciğer hacim küçültme ameliyatı
- Akciğer nakli
KOAH nüksünü nasıl önleyebilirsiniz?
Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar, kendinizi daha iyi hissetmenize, aktif kalmanıza ve KOAH'ın ilerlemesini yavaşlatmanıza neden olabilir. KOAH nüksünü önlemek için yapabileceğiniz yöntemlerden bazıları şunlardır:
Sigarayı bırakın ve akciğer irritanlarından kaçının
Sigara içiyorsanız bırakın. KOAH'ın ana nedeni olmasının yanı sıra, sigara içmek de bu hastalığın gelişimi için kötüdür. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilecek programlar ve ürünler hakkında doktorunuzla konuşun.
Sürekli tıbbi yardım alın
Özellikle doktorunuz tüm hayatınız boyunca belirli ilaçları almanızı gerektiriyorsa, kesintisiz tıbbi bakım almak çok önemlidir.
Hastalığı ve semptomları tedavi edin
Vücudunuzun ihtiyaç duyduğu yeterli kalori ve besini almak için bir yeme programı izleyin çünkü KOAH'ınız olduğunda yemek yemede zorluk çekebilirsiniz. Düzenli fiziksel aktivite yaparak aktif kalın.
Acil durumlara hazırlıklı olun
Doktorların, hastanelerin ve sizi kolayca erişilebilecekleri hastaneye götürebilecek kişilerin telefon numaralarını not edin ve kaydedin. Belirtilerinizin kötüye gittiğini düşünüyorsanız veya ateş gibi enfeksiyon belirtileriniz varsa doktorunuzu arayın.