İçindekiler:
- Şizofreninin Tanımı
- Şizofreni nedir?
- Bu hastalık ne kadar yaygındır?
- Şizofreni türleri
- Paranoid şizofreni
- Katatonik şizofreni
- Şizofreni farklılaşmamıştır
- Şizoafektif bozukluk
- Şizofreni belirti ve semptomları
- Şizofreninin özellikleri ve belirtileri nelerdir?
- Halüsinasyonlar
- Sanrılar
- Karışık düşünceler ve kafa karıştırıcı konuşma
- Bilişsel problemler
- Düzensiz hareket
- Ne zaman bir doktora görünmeliyim?
- Şizofreninin nedenleri
- Beyindeki kimyasallarla ilgili sorunlar
- Beyin yapısındaki farklılıklar
- Genetik
- Çevresel faktör
- Belirli ilaçlar
- Şizofreni risk faktörleri
- Şizofreni teşhisi ve tedavisi
- Şizofreniyi teşhis etmek için testler nelerdir?
- Şizofreni nasıl tedavi edilir?
- Şizofreni ilaçları
- Psikososyal tedavi
- Şizofreninin evde tedavisi
- Şizofreninin üstesinden gelmek için ne yapılabilir?
- Evde şizofreni hastalarına bakmak için ipuçları
Şizofreninin Tanımı
Şizofreni nedir?
Şizofreni veya şizofreni acı çeken kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını etkileyen ciddi bir akıl hastalığıdır.
Şizofreni hastaları genellikle psikoz yaşarlar; bu, hastanın gerçekliği normal bir şekilde yorumlayamadığı bir durumdur. Başka bir deyişle, bu hastalığa yakalananlar fantezi ile gerçek arasında ayrım yapamazlar.
Sadece bu da değil, bu hastalığı yaşayan bir kişi genellikle günlük aktivitelerine müdahale edebilecek düzensiz davranışlara sahiptir. Bu nedenle Endonezyalılar şizofreniyi sıklıkla “deli” olarak adlandırırlar.
Bu koşullar genellikle uzun vadede ortaya çıkar. Bu, şizofreni rahatsızlığı olan birinin semptomları kontrol edebilmesi, komplikasyonları önleyebilmesi ve günlük aktivitelerini gerçekleştirmesine yardımcı olması için ömür boyu tedavi görmesi gerektiği anlamına gelir.
Bu hastalık ne kadar yaygındır?
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine göre şizofreni, dünya çapında yaklaşık 20 milyon insanı etkileyen kronik ve ciddi bir zihinsel durumdur. Bu rahatsızlığa sahip bir kişinin, kalp hastalığı veya diyabet gibi sıklıkla birlikte ortaya çıkan diğer ciddi tıbbi durumlar nedeniyle genel popülasyondan 2-3 kat daha erken ölme olasılığı da vardır.
Akıl hastalığı olanlara gelince, kadınları ve erkekleri eşit derecede etkiler. Bununla birlikte, çoğu durumda, erkekler şizofreni semptomlarını kadınlardan daha erken yaşar.
Şizofreni türleri
Bir kişide ortaya çıkabilecek birkaç şizofreni türü veya türü vardır. İşte kastedilen türler:
Paranoid şizofreni en yaygın türdür. Bu tipin en karakteristik semptomları sanrılar ve halüsinasyonlardır. Sadece bu da değil, bu rahatsızlığı olan insanlar davranışlarını kontrol edemezler. Sonuç olarak, paranoid şizofreni hastaları genellikle uygunsuz davranırlar, duygularını, arzularını ve arzularını kontrol etmekte zorlanırlar.
Paranoidin aksine, katatonik şizofreni en nadir görülen türdür. Bu durum genellikle ani, sınırlı ve olağandışı hareketlerle karakterizedir. Hastalar sıklıkla çok aktiften çok sessizliğe geçebilir ve bunun tersi de geçerlidir. Fazla konuşmayabilirler, ancak aynı zamanda diğer kelimeleri veya jestleri de taklit ederler.
Bu tip, diğer şizofreni tiplerinden çeşitli semptomlarla karakterizedir. Hastalar kendilerini çok fazla konuşmayabilir veya ifade etmeyebilir, ancak kafaları karışabilir veya paranoyaklaşabilirler.
Hastalar şizoaffektif bozukluk genellikle sanrılar (sanrılar) ve diğer şizofreni semptomları vardır, ancak aynı zamanda bir veya daha fazla duygudurum bozukluğu semptomu da eşlik eder. Bunlara depresyon, mani veya hipomani dahildir.
Şizofreni belirti ve semptomları
Şizofreninin özellikleri ve belirtileri nelerdir?
Şizofreninin belirtileri, türüne ve şiddetine göre değişir. Bununla birlikte, aşağıdakiler dahil en tipik semptomlardan bazıları vardır:
Halüsinasyon semptomları genellikle gerçek olmayan şeyleri duymak, görmek, koklamak veya hissetmekle karakterizedir. Ancak, bunların arasında gerçek olmayan sesler duymak en sık görülen işaretti.
Şizofreni hastalarının genellikle yanlış olan bir şey hakkında güçlü inançları vardır, örneğin başka birinin kendilerine zarar vermek veya onları öldürmek istediği hissi gibi. Bu belirti, hastanın davranışları üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olacaktır.
Bu rahatsızlığı olan insanlar genellikle düşüncelerini organize etmekte güçlük çekerler. Onlarla konuşurken ne hakkında konuştuğunuzu anlamayabilirler. Sadece bu da değil, konuşurken genellikle saçma ve kafa karıştırıcı sesler çıkarırlar.
Bunlar dikkat, konsantrasyon ve hafıza ile ilgili sorunları içerir. Şizofreni hastaları genellikle odaklanma ve konsantrasyon güçlüğü şeklinde semptomlar yaşarlar ve doğru kararlar vermek için bilgiyi işleyemezler.
Bu rahatsızlığı olan bazı insanlar genellikle huzursuz görünür veya çocuklar gibi aptalca şeyler yaparlar. Aynı hareketleri sıklıkla tekrar tekrar veya aşırı olarak yaparlar.
Ek olarak, şizofreninin diğer semptomları, belirtileri veya özellikleri şunları içerebilir:
- Bir zamanlar çok sevilen şeylere ilgi duymama.
- Temizliği ve kişisel görünümü önemsemeyin.
- Arkadaşlar ve aile gibi sosyal çevrelerden çekilme.
- Uyumakta zorluk veya uyku düzeninde değişiklik.
- Çok hassastır ve ruh hali değişimleri veya bastırılmış ruh halleri vardır.
- Çevreye duyarlı değil
- Diğer insanlarla ilişkiler kurmak da dahil olmak üzere hayatı yaşayan motivasyon eksikliği.
- Duyguları ifade etme ve gösterme zorluğu.
- Halka açık yerlerin kalabalık olmasından korkma.
- Aşırı anksiyete gibi paranoya, özel yetenekleri olduğuna veya aslında kendisinde olmayan bazı hastalıklara sahip olduğuna inanır.
Yukarıdaki semptomların fark edilmesi bazen zordur çünkü bunlar genellikle ergenlerde yaygındır. Sonuç olarak, birçok insan bu semptomların bir ergenlik dönemi olarak sıradan olduğunu varsayar.
Erkeklerde, bu hastalığın semptomları genellikle ergenliğin başlangıcından 20 ortasına kadar başlar. Bu arada kadınlarda semptomlar genellikle 20'li yaşların sonlarında başlar. 45 yaşın üzerindeki çocuklar ve yaşlılar bu duruma nadiren sahiptir.
Yukarıda listelenmeyen bazı belirti ve semptomlar olabilir. Belirli semptomlarla ilgili endişeleriniz varsa, lütfen derhal doktorunuza danışın.
Ne zaman bir doktora görünmeliyim?
Çoğu durumda, bu rahatsızlığı olan kişiler genellikle şizofreni hastalarının ve tedaviye ihtiyaç duyduklarının farkında değildir. Bu nedenle, çevrenizdeki birinin yukarıda belirtildiği gibi semptomlar gösterdiğinden şüpheleniyorsanız, o kişiyi derhal doktora götürün.
Hasta bükülebilir ve koşmaya çalışabilir. Bu nedenle, hastalar için güvenli bir tedavi arayışında olmak için hastane veya psikiyatrist ile görüşmeniz gerekir.
Şizofreninin nedenleri
Şimdiye kadar uzmanlar, bir kişinin şizofreni yaşamasına neyin sebep olduğunu bilmiyorlar. Ancak araştırmacılar, bu hastalığı tetikleyebilecek birkaç şeyin olduğuna inanıyor. Şizofreniye neden olabilecek bazı şeyler şunlardır:
Uzmanlar, beyindeki dengesiz dopamin ve glutamat seviyelerinin bu hastalığa neden olabileceğine inanıyor.
Beyin sinir tarama çalışmaları, bu hastalığa sahip kişilerin beyin yapısı ve merkezi sinir sistemindeki farklılıkları göstermektedir. Araştırmacılar bunun neden olduğundan emin değiller, ancak bu psikiyatrik bozuklukların beyin hastalığıyla bağlantılı olduğunu söylüyorlar.
Genetik veya kalıtsal faktörler şizofreninin nedeni olabilir. Öyleyse, çekirdek ailelerinizden biri bu hastalığa yakalanırsa, aynı şeyi yaşama riskiniz yüksektir.
Bunlar, viral enfeksiyonları ve hala anne karnındayken bazı besin maddelerinin eksikliğini veya stresli ve stresli bir ortamda olmayı içerir.
Narkotik gibi yasadışı uyuşturucuların kötüye kullanılmasının şizofreni nedeni olduğu söyleniyor.
Şizofreni risk faktörleri
Birkaç faktör, bir kişinin bu hastalığa yakalanma riskini artırabilir. Aşağıdakiler şizofreni için risk faktörleridir:
- Bir aile geçmişine sahip olmak şizofreni .
- Özellikle hamileliğin ilk 6 ayında hala anne karnındayken viral enfeksiyon, zehirlenme ve yetersiz beslenme.
- Ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde zihin değiştiren ilaçlar (psikoaktif veya psikotropik) almak.
- Otoimmün bir hastalığınız var.
Şizofreni teşhisi ve tedavisi
Sağlanan bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. DAİMA doktorunuza danışın.
Şizofreniyi teşhis etmek için testler nelerdir?
Bu hastalığı teşhis etmek için, doktor tıbbi bir öykü isteyecek ve ortaya çıkan semptomların madde bağımlılığı veya diğer tıbbi durumlardan kaynaklanmadığından emin olmak için birkaç test yapacaktır. Şizofreniyi teşhis etmek için doktorların yaptığı testlerden bazıları şunlardır:
- Fiziksel Muayene. Bu muayene, semptomlara neden olabilecek başka sorunların olup olmadığını belirlemeye yardımcı olmak için yapılır.
- Genel kontrol. Bu test aynı zamanda semptomların kaynağı olabilecek diğer tıbbi durumları dışlamak için de yapılır.
- Hastanın beyin yapılarında ve merkezi sinir sisteminde herhangi bir anormallik olup olmadığını görmek için MRI veya CT taraması gibi görüntüleme testleri.
- Psikiyatrik değerlendirme. Doktor veya akıl sağlığı uzmanı, hastanın görünümünü, düşüncelerini, ruh hallerini ve hastanın ailesi veya kişisel deneyimleri hakkındaki tartışmaları gözlemleyerek hastanın zihinsel durumunu kontrol edecektir.
Şizofreni nasıl tedavi edilir?
Şizofreni, tamamen iyileştirilemeyen bir hastalıktır. Bununla birlikte, bu hastalığın semptomları çeşitli ilaçlarla tedavi edilebilir, böylece hasta, aktiviteleri gerçekleştirmeyi daha kolay bulabilir.
Bu rahatsızlığı olan kişiler genellikle deneyimli psikiyatristler ve psikologlar tarafından tedavi edilir. Çoğu durumda, bir akıl hastanesinde tedavi, hastanın hijyeni, beslenmesi ve güvenliğinin garanti altına alınması için gereklidir. Genel olarak şizofreni için bazı tedavi seçenekleri şunlardır:
İlaçlar, bu hastalığın semptomlarını kontrol etmeye yardımcı olmak için önemli bir rol oynar. Genellikle reçete edilen şizofreni ilaçları, beyindeki dopamini etkileyerek semptomları hafifletmeye yardımcı olan antipsikotiklerdir.
Şizofreni ilaçları ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. Semptomlar hafifse, doktor size ağızdan bir ilaç verecektir. Bununla birlikte, hasta yönetimi zor olacak kadar şiddetli semptomlar geliştirirse, doktor ilacı enjeksiyon veya enjeksiyon yoluyla verecektir.
Genel olarak antipsikotikler birinci kuşak ve ikinci kuşak antipsikotikler olmak üzere iki gruba ayrılır. İkinci kuşak antipsikotikler, birinci kuşak antipsikotiklere göre daha düşük yan etki riskine sahip oldukları için genellikle doktorlar tarafından daha sık reçete edilir. İkinci nesil antipsikotik şizofreni ilaçları şunları içerir:
- Aripiprazol (Abilify)
- Asenapin (Saphris)
- Brexpiprazol (Rexulti)
- Cariprazine (Vraylar)
- Klozapin (Klozaril)
- İloperidon (Fanapt)
- Lurasidon (Latuda)
- Olanzapin (Zyprexa)
- Paliperidon (Invega)
- Ketiapin (Seroquel)
- Risperidon (Risperdal)
- Ziprasidon (Geodon)
Birinci nesil antipsikotik ilaçların, kas spazmları, seğirme ve titreme gibi sinirleri (nörolojik) etkileyen yan etkileri vardır. Bununla birlikte, birinci nesil antipsikotik ilaçlar daha ucuz olma eğilimindedir. Birinci nesil antipsikotik şizofreni ilaçlarından bazıları şunları içerir:
- Klorpromazin
- Flufenazin
- Haloperidol
- Perfenazin
Doktorunuz ayrıca antidepresanlar veya anti-anksiyete ilaçları gibi başka ilaçlar da yazabilir. Ciddi komplikasyonları önlemek için verilen herhangi bir ilacın yararları ve yan etkileri konusunda her zaman bir doktora danışın.
İlaç verildikten sonra şizofrenler genellikle ilaç tedavisine veya psikolojik ve sosyal (psikososyal) tedaviye ihtiyaç duyarlar. Bu tür bir tedavi hastalara yardımcı olabilir şizofreni iş, okul, sosyal aktiviteler yapmak ve ilişkiler kurmak dahil olmak üzere günlük aktiviteler gerçekleştirmek.
Psikososyal tedavi birçok şekilde olabilir. Bunlar arasında bilişsel davranışçı terapi (bilişsel davranışçı terapi / CBT) daha gerçekçi bir zihniyet, davranışsal beceri eğitimi, bireysel terapi, sosyal beceri eğitimi, aile terapisi ve iş destek rehabilitasyonu bulmaya yardımcı olmak için.
Şizofreninin evde tedavisi
Şizofreninin üstesinden gelmek için ne yapılabilir?
Şizofreni ile baş etmenize yardımcı olabilecek yaşam tarzı ve ev ilaçları şunları içerir:
- İlaçları, doktorun bilgisi olmadan değiştirmemek dahil olmak üzere, düzenli olarak reçete edildiği şekilde alın.
- Halüsinasyonlar ortaya çıktığında, kitap okumak, müzik dinlemek, dua etmek veya arkadaşlarla konuşmak gibi başka bir şeye odaklanarak onları görmezden gelmeye çalışın.
- Önerilen programlara veya etkinliklere katılın. Katılmayı düşünün destek Grubu sosyal hizmet uzmanı.
- Şizofreni ilaçlarının etkilerini engelleyebileceği için alkol tüketmekten kaçının.
- Bu hastalığa sahip aile üyelerinin kendilerini stresli hissetmelerine izin vermeyin. Stres, uykusuzluk, dengesiz beslenme ve kafein semptomların tekrar etmesine neden olabilir.
- Siz veya aileniz sesler duyarsanız, paranoyak hissederseniz veya garip düşünceleriniz olursa doktorunuzu arayın.
- Siz veya bir aile üyesi uykusuzsa, depresif görünüyorsa veya intihara meyilliyse doktorunuzu arayın.
Evde şizofreni hastalarına bakmak için ipuçları
Bu hastalığa sahip insanlarla evde yaşamak kolay değildir. İyileşme sürecini hızlandırmak için hastalara rehberlik etmek ve onlarla ilgilenmek için bir dizi stratejiye ihtiyacınız var. Şizofreni hastalarının bakımı için ipuçları veya yönergeler şunlardır:
1. Hastalığı olabildiğince iyi öğrenin
Sebepleri, tetikleyicileri, semptomları ve tedaviyi öğrenmek, hastaları en iyi şekilde nasıl tedavi edeceğiniz konusunda karar vermenize yardımcı olacaktır.
2. Bir psikiyatrist veya yerel yardım kuruluşuna danışma
Hastalara iyi destek ve bakım sağlamak için dışarıdan yardıma ihtiyacınız vardır. Bu nedenle, bu hastalıkla ilgili olarak psikiyatristlerden, psikiyatristlerden veya toplumdan yardım istemekten çekinmeyin.
3. Hastayı tıbbi bakıma yönlendirin
Çoğu durumda, bu hastalığa sahip kişiler, genellikle tehlikeli kabul edildikleri için genellikle izole edilir veya hatta zincirlenir. Unutmayın, bu hastalığa sahip bir kişi genellikle tedavi görene kadar hasta olduğunun farkına varmaz. Bu nedenle, semptomları yönetmek için tıbbi yardım alması için onu motive etmek, uygun tedavinin temel taşıdır.
4. Daima hastanın yanında kalın
Hasta hastaneden taburcu edilmiş olsa bile, iyileşme yolunda doğru yolda olması için refakat edilmesi gerekir. Teşvik ve desteğiniz ve etrafındakiler terapiye devam etmesi için çok önemlidir.
Herhangi bir sorunuz varsa, probleminize en iyi çözüm için doktorunuza danışın.