İçindekiler:
- Kolostomi nedir?
- Kimin kolostomiye ihtiyacı var?
- Kolostomi prosedürünün riskleri ve yan etkileri
- Kolostomi ameliyatı sonrası ne yapılmalı
Günlerce dışkılamada (BAB) güçlük çeken küçük çocuklara veya yetişkinlere genellikle kolostomi yaptırmaları önerilir. Kolostomi, çeşitli hastalıkları ve durumları, özellikle de kalın bağırsakla ilgili olanları tedavi etmek için yapılan bir tür büyük ameliyattır. Peki bu cerrahi işlemi kimler yaptırmalı ve şartları nelerdir? Hadi, aşağıdaki incelemede öğrenin.
Kolostomi nedir?
Basitçe söylemek gerekirse, kolostomi, kiri, yani dışkıyı çıkarmak için midede bir delik açmak için yapılan bir işlemdir. Kolostominin amacı, kalın bağırsağın işlevini dışkıyı barındırmak ve çıkarmak için değiştirdiği için, bu tür ameliyatlara genellikle bağırsak derivasyon tedavisi denir.
Bu operasyon kalın bağırsağın bir ucu açılarak daha sonra karın duvarında, genellikle midenin sol tarafında bulunan bir açıklığa veya deliğe (stoma) bağlanarak yapılır. Dışkı artık anüsten değil, karın duvarındaki delikten, yani stomadan çıkacaktır.
Bundan sonra, çıkan dışkıyı yerleştirmek için mide deliğine bir kolostomi torbası takılacaktır. Dışkı dolduktan sonra bu torbanın enfeksiyona neden olmaması için düzenli olarak değiştirilmesi gerekir.
Anüsten geçen dışkı şekli ile karın açıklığından küçük bir fark vardır. Aradaki fark, çıkan dışkı, anüsten çıktığı zamanki kadar kalın olmayabilir, ancak daha yumuşak veya daha akışkan olma eğilimindedir. Ancak bu aynı zamanda her hastanın sağlık durumuna da bağlıdır.
Kimin kolostomiye ihtiyacı var?
Kolostomi prosedürleri genellikle alt bağırsak problemi olan kişilere yapılır. Bu durum dışkının kalın bağırsaktan geçişinin zorlaşmasına neden olur ve zamanla sağlığı tehlikeye atabilir.
Sebepler çeşitli olabilir. Aralarında:
- Kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalığı (IBD).
- Kalın bağırsak kesesinin iltihaplanması (divertikülit).
- Kolon kanseri.
- Kalın bağırsakta kansere dönüşebilen fazla dokunun büyümesi olan kolonik polipler.
- Bebeğin kalın bağırsağının tam olarak oluşmadığı ve tıkalı ve çok daraldığı bir durum olan atrezi ani.
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS), ishal, şişkinlik, kabızlık ve mide rahatsızlığına neden olan bir bağırsak hastalığıdır.
Kolostomi, her hastanın durumuna göre geçici veya kalıcı olabilir. Kalıcı cerrahi genellikle kanser, adezyonlar veya kolonun birkaç parçasının çıkarılması nedeniyle hasta normal olarak dışkılayamadığında yapılır.
Kolon ile ilgili bir sorun, örneğin kolon kanseri nedeniyle hastada ağrıya neden oluyorsa, kalıcı cerrahi mümkündür. Bu, karın duvarındaki delik veya stomanın açık kalmaya devam edeceği anlamına gelir. Yani hasta sadece ömür boyu delikten dışkılayabilir.
Bu arada, doğuştan kusurları olan çocukların genellikle geçici bir kolostomiye ihtiyacı vardır. Kolon düzeldikten veya iyileştikten sonra, stoma açıklığı kapatılabilir ve bağırsak işlevi normale dönecektir.
Kolostomi prosedürünün riskleri ve yan etkileri
Kolostomi, anestezi gerektiren önemli bir ameliyat türüdür. Her ameliyatta olduğu gibi ameliyat sonrası oluşabilecek yan etki riski vardır. Alerjik reaksiyonlardan anesteziye, kolostomi torbası faktörünün kendisine kadar değişir.
Muhtemelen zaten bildiğiniz gibi, insan dışkısı, yani insan dışkısı, hemen atılması gereken bakteri ve atık maddeler içerir. Bu tür bir ameliyat geçiren kişilerde dışkı artık anüsten değil midede bulunan bir delikten geçirilir.
Sonuç olarak ortaya çıkan kir, karın açıklığı çevresindeki bölgede tahrişe ve iltihaplanmaya neden olabilir. Mideye takılan bir kolostomi torbası da aynı etkiye sahip olabilir.
Ek olarak, kolostomi ameliyatı sonrası oluşabilecek diğer yan etkilerin riskleri şunlardır:
- Cilt tahrişi
- Kalın bağırsak çevresindeki diğer organların zarar görmesi
- Fıtık
- Mide içinde kanama
- Bağırsak stomadan olması gerekenden daha fazla çıkıntı yapar
- Yara dokusu ortaya çıkar ve bağırsakları tıkar
- Kalın bağırsak çevresindeki alanda açık yara
Ancak operasyon başlamadan önce doktorunuz size kesinlikle kolostomi ile ilgili tüm bilgileri anlatacaktır. Aşamalardan başlayarak, faydalar, yan etkiler, oluşabilecek komplikasyon risklerine kadar
Sakin olun, doktorunuzun kesinlikle sizin için en iyisini sağlayacağına inanın. Hala sorularınız veya şüpheleriniz varsa, cerrahınızla konuşmaktan çekinmeyin.
Kolostomi ameliyatı sonrası ne yapılmalı
Ameliyattan iyileşme dönemine kadar genellikle 3-7 gün kalmanız tavsiye edilir. İyileşmeyi hızlandırmak için hastaneye kaldırılırken vücudunuzu gerçekten maksimum düzeyde dinlendirdiğinizden emin olun.
Ameliyattan sonraki ilk gün, susuzluğu azaltmaya yardımcı olmak için genellikle bir buz küpü emmeniz istenecektir. Bundan sonra, ameliyattan sonra sindirim sisteminizi sabit tutmak için size yavaş yavaş yumuşak yiyeceklere sıvı yiyecek verilecektir.
Ayrıca bir kolostomi torbasının nasıl doğru şekilde kullanılacağı da öğretilecektir. Doğru şekilde nasıl takılacağı ve değiştirileceği konusunda doktorların ve hastane personelinin talimatlarına çok dikkat edin. Böylelikle ameliyat sonrası oluşabilecek enfeksiyon riski önlenebilir.